Nauczenie psa załatwiania się w odpowiednim miejscu to jedno z pierwszych i najważniejszych zadań, przed jakim staje każdy świeżo upieczony psi opiekun. Jednak zanim Twój pies opanuje sztukę załatwiania się na zewnątrz lub zacznie sygnalizować, że czas na spacer, potrzebujesz przejść przez pewien ważny etap – naukę sikania na matę higieniczną. Jeśli teraz wydaje Ci się, że Twój pupil załatwia się tam, gdzie mu wygodnie, a nie tam, gdzie powinien, spokojnie – to nie psia złośliwość, tylko brak zrozumienia zasad. Na szczęście można go tego nauczyć. I to całkiem skutecznie.
Dlaczego warto nauczyć psa sikania na matę?
Maty to tymczasowe, ale bardzo przydatne rozwiązanie, które pozwala utrzymać porządek i zbudować zdrowe nawyki. Dobrze sprawdza się u szczeniąt, które jeszcze nie kontrolują pęcherza, a także u dorosłych psów w trakcie rekonwalescencji i psich seniorów mających problemy z poruszaniem się.
W wielu przypadkach to również ważny krok przejściowy w drodze do nauki czystości – pies zaczyna rozumieć, że potrzeby powinien załatwiać w konkretnym miejscu, a nie gdzie popadnie.
Kiedy zacząć naukę sikania na matę?
Najlepiej od razu. Nawet, jeśli Twój szczeniak dopiero pojawił się w domu, nie ma potrzeby odwlekać nauki czystości. Psy uczą się przez powtarzalność i codzienną rutynę. Jeśli od początku pokażesz mu, gdzie powinien się załatwiać, to oszczędzisz sobie i psiakowi sporo stresu.
Jak nauczyć psa sikać na matę krok po kroku
Aby nauka sikania psa na matę była skuteczna, warto podejść do niej z planem.
Wybierz odpowiednie miejsce
Połóż matę w spokojnym miejscu, z dala od legowiska, miski i zabaw. Jeśli to możliwe wybierz miejsce w pobliżu drzwi wejściowych, ale jednocześnie niech to nie będzie miejsce w ciągu komunikacyjnym – pies potrzebuje trochę prywatności, nawet jeśli sam o to nie prosi. Raz wybrane miejsce powinno pozostać niezmienne przez czas nauki.
Obserwuj psa i reaguj na sygnały
Nauka czystości polega na tym, że wyprzedzamy moment, w którym pies chce się załatwić. Pierwsza zasada jest prosta – szczeniak zawsze sika po przebudzeniu, po jedzeniu i piciu oraz po zabawie. Poza tym, jeśli widzisz, że pies zaczyna się kręcić w kółko, obwąchuje intensywnie podłogę lub zastyga w pół kroku to znaczy, że prawdopodobnie za chwilę zrobi siku.
Co zrobić w takiej sytuacji? Przede wszystkim nie panikuj i nie krzycz. Przenieś psa na matę. Nawet jeśli nie zdąży w 100% to i tak jesteście bliżej sukcesu.
Nagradzaj po każdym sukcesie
Gdy pies załatwi się na macie – od razu świętujcie. Pochwała, radosny głos i coś pysznego to najlepszy sposób, aby utrwalić dobre zachowanie. Kluczowe jest jednak, aby nagroda pojawiła się natychmiast po wykonanej czynności – dzięki temu pies łączy ją z konkretnym zachowaniem. Do nagradzania najlepiej sprawdzą się małe, aromatyczne przysmaki, które szybko znikają, ale pozostawiają po sobie silny ślad w psiej motywacji. Dla szczeniaka świetnym rozwiązaniem będą serduszka Renske Dog Healthy Mini Treat o niskiej zawartości tłuszczu, bogate w mięso i idealnie dopasowane do pyszczków szczeniąt. Równie praktyczne są wysokomięsne kosteczki Wildes Land Mini, które są miękkie, delikatne i w sam raz na szybkie nagradzanie nawet najmniejszych pupili.
Dobrą praktyką jest trzymanie opakowania z przysmakami w pobliżu maty (ale poza zasięgiem psiaka). Dzięki temu nagroda trafi do psa od razu, bez szukania smakołyków po całym domu – a to znacznie zwiększa skuteczność nauki.
Bądź cierpliwy i konsekwentny
Wpadki się zdarzają. To zupełnie normalne. Pies nie rozumie, że dywan to nie toaleta, dopóki mu tego nie pokażesz. Jeśli przydarzy się wpadka – nie złość się, nie karć i nie krzycz. Nie stosuj też żadnych przestarzałych metod typu „wtykanie nosa w kałużę”, które bardziej szkodzą niż pomagają. Po prostu posprzątaj bez słowa i przy następnej okazji postaraj się zareagować szybciej. Codzienna praktyka i konsekwencja w końcu zaczną przynosić efekty. A jeżeli sytuacja się powtarza, zadaj sobie pytanie:
- czy mata jest w odpowiednim miejscu?
- czy pies był wystarczająco często wynoszony na matę?
- czy nagroda była naprawdę wartościowa?
Jak często wynosić psa na matę?
Szczeniaki mają mały pęcherz. Początkowo wynoś psa na matę co 1-2 godziny, a także po przebudzeniu, po jedzeniu i piciu, po zabawie oraz zawsze, gdy widzisz wspomniane wyżej sygnały. Z czasem odstępy można wydłużać, a pies sam zacznie podchodzić do maty, gdy poczuje potrzebę.
Czego unikać podczas nauki sikania psa na matę?
Podczas nauki czystości łatwo popełnić błędy, które mogą zniechęcić psa lub spowolnić jego postępy. Oto, czego warto unikać:
- brak konsekwencji – jeśli raz nagradzasz psa za siku na macie, a innym razem to ignorujesz albo nawet karcisz to pies przestaje rozumieć, czego od niego oczekujesz,
- przesuwanie maty – częsta zmiana lokalizacji maty wprowadza psa w dezorientację, a jeśli pies nie wie, gdzie ma iść to może zacząć załatwiać się gdziekolwiek,
- zbyt długie przerwy – oczekiwanie, że młody pies wytrzyma kilka godzin bez sikania prowadzi do wpadek; pęcherz szczeniaka jest jeszcze za mały na takie wyzwania,
- brak nagrody za sukces – jeśli nie pokażesz psu, że zrobił dobrze, to nie będzie miał motywacji do powtarzania zachowania,
- karanie za wpadki – krzyk nigdy nie sprzyja nauce, a wystraszony pies może zacząć się ukrywać i w konsekwencji możesz znaleźć niespodziankę w najmniej oczekiwanym miejscu.
Najczęstsze pytania opiekunów
Co zrobić, jeśli pies gryzie matę zamiast na niej sikać?
Wybierz prosty model maty, bez zbędnych dodatków, takich jak pachnące wkładki. Dodatkowo zapewnij psu gryzaki, żeby zaspokoić naturalną potrzebę żucia u psa.
Jak długo trwa nauka sikania na matę?
Tu odpowiedź brzmi: to zależy. Od psa, jego wieku i konsekwencji opiekuna. U szczeniąt efekty mogą być widoczne już po kilku dniach. U dorosłych psów czasami potrzeba kilku tygodni. Kluczem jest systematyczność. Najważniejsze, aby każdy sukces był zauważony i nagrodzony, a każda porażka potraktowana jako krok w stronę celu.
Nauka sikania na macie to jedna z umiejętności, które mogą frustrować, ale też dają ogromną satysfakcję, gdy w końcu zadziałają. Zamiast skupiać się na błędach, warto po prostu obserwować, nagradzać i wspierać psa w każdym małym sukcesie. Pamiętaj, że każdy pies uczy się w swoim tempie. A Ty, jako jego przewodnik, masz szansę pokazać mu, że nawet tak prozaiczna rzecz jak miejsce na siku może być źródłem pochwały i pysznego smaczka. Pamiętaj, że życie ze szczeniakiem to fascynująca, ale też pełna wyzwań przygoda. A jeśli chcesz wiedzieć, co dzieje się w głowie takiego malucha i jak poradzić sobie z wyzwaniami, sięgnij po książkę „Szczegółowo o szczęściu ze szczeniakiem” Zosi Zaniewskiej-Wojtków i Piotra Wojtków – ona wiele wyjaśni.
O Autorce:
Izabela Misiak - trenerka psów i edukatorka, certyfikowana ratowniczka zwierząt. Specjalizuje się w budowaniu bezpiecznych, świadomych relacji między ludźmi a psami. Prowadzi zajęcia z nose worku, szkolenia z pierwszej pomocy przedweterynaryjnej, profilaktyki pogryzień oraz tworzy autorskie materiały edukacyjne.
